του Καθηγητή κ. Ανδρέα Κωνσταντόπουλου, Προέδρου της Ελληνικής Παιδιατρικής Εταιρείας

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, οι έφηβοι αποτελούν περίπου το 15% του παγκόσμιου πληθυσμού. Παρ’ όλο που οι περισσότεροι έφηβοι είναι υγιείς, σχεδόν 1,2 εκατ. Έφηβοι παγκοσμίως κατέληξαν μέσα στο 2015 κυρίως από ασθένειες που μπορούν να προληφθούν ή να θεραπευτούν.

Ο εμβολιασμός των εφήβων είναι πολύ σημαντικός για τους ίδιους αλλά και για την δημόσια υγεία, καθώς συμβάλλει στην ανοσία της κοινότητας και στη μείωση της μετάδοσης σοβαρών νοσημάτων (όπως π.χ. τον μηνιγγιτιδόκοκκο) στον γενικό πληθυσμό. Παρ’ όλα αυτά, ο εμβολιασμός των εφήβων παραμένει σε χαμηλά επίπεδα συγκριτικά με τον εμβολιασμό σε βρέφη. Φαίνεται πως η έλλειψη εκπαίδευσης, ενημέρωσης και επικοινωνίας για τον εμβολιασμό των εφήβων συμβάλλει σε αυτά τα χαμηλά ποσοστά. Παρ’ όλο που το internet είναι ένα πολύ δυνατό μέσο ενημέρωσης, κρύβει το ρίσκο της παραπληροφόρησης. Γι’ αυτόν τον λόγο ο ρόλος των επαγγελματιών υγείας είναι πολύ σημαντικός στο να ενημερώσουν σχετικά με τον εμβολιασμό των εφήβων και να κατευθύνουν προς τις σωστές πηγές πληροφόρησης.

Γιατί οι έφηβοι κινδυνεύουν από μηνιγγιτιδόκοκκο;

Κοινές καθημερινές συμπεριφορές των εφήβων τους καθιστούν σε υψηλό κίνδυνο για τη μετάδοση του μηνιγγιτιδόκοκκου. Ομαδικές συνθήκες διαβίωσης, το φιλί, το κάπνισμα, τον συγχρωτισμό και τη χρήση κοινών αντικειμένων εστίασης. Επίσης σημαντικό είναι το γεγονός ότι οι φορείς της νόσου είναι οι έφηβοι και οι νεαροί ενήλικες και συγκεκριμένα στην ηλικία των 19 ετών 1 στα 4 άτομα να είναι φορέας του βακτηρίου. Ιδιαίτερα φοιτητές, παιδιά σε κατασκηνώσεις, αλλά και στρατιώτες βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο και γι’ αυτό ο εμβολιασμό είναι ένα βασικό μέτρο προφύλαξης.

Ειδικότερα για τους εφήβους  πέρα από τις επιπλοκές και την υψηλή θνητότητα, το νόσημα μπορεί να επηρεάσει σοβαρά την καθημερινότητα τους. Για τους παραπάνω λόγους,  πολλά είναι πλέον και τα πανεπιστήμια (κυρίως σε Αγγλία και Η.Π.Α) που έχουν εισαγάγει τον εμβολιασμό ενάντια στον μηνιγγιτιδόκοκκο ως υποχρεωτικό μέτρο πρόληψης.

Μηνιγγιτιδοκοκκική νόσος οροομάδας Β.

Η μηνιγγίτιδα Β, παρόλο που δεν είναι τόσο συχνή, είναι απρόβλεπτη. Παρ’ όλα αυτά στη χώρα μας η ομάδα Β είναι η συχνότερη με πάνω από 70% των κρουσμάτων μηνιγγίτιδας.

Είναι μια νόσος που μπορεί να εξελιχθεί γρήγορα ενώ υπάρχει σημαντικός κίνδυνος να οδηγήσει σε θάνατο ή μακροχρόνια αναπηρία τον ασθενή και αυτό αποδεικνύει τη σπουδαιότητα του εμβολιασμού ως μέτρου πρόληψης.

Τα πρώτα συμπτώματα της μηνιγγίτιδας ενδέχεται να παρερμηνευτούν ως συμπτώματα γρίπης όμως, η μηνιγγιτιδοκοκκική νόσος μπορεί να οδηγήσει στο θάνατο εντός 24 ωρών. Από αυτούς που επιβιώνουν, ένας στους πέντε εμφανίζουν σημαντικές σωματικές και νοητικές αναπηρίες, όπως νευρολογικά προβλήματα, απώλεια ακοής ακόμα και ακρωτηριασμό. Στη χώρα μας τα περισσότερα κρούσματα συμβαίνουν σε βρέφη και μικρά παιδιά κάτω των τεσσάρων ετών, αλλά μεγάλος αριθμός κρουσμάτων (περίπου 1 στα 3) αφορά εφήβους και νεαρούς ενήλικες, ηλικίας 10-24 ετών.

Το εμβόλιο

To νεότερο εμβόλιο που κυκλοφόρησε πριν ένα χρόνο στη χώρα μας είναι ένα πρωτεϊνικό εμβόλιο για τις ηλικίες 10 και άνω και σύμφωνα με δεδομένα που πρόσφατα δημοσιεύτηκαν στο Πανελλήνιο Παιδιατρικό Συνέδριο, μπορεί να προσφέρει την ευρύτερη αναμενόμενη κάλυψη έναντι της μηνιγγίτιδας Β, φτάνοντας το 100% για ηλικίες 0-19 ετών στην Ελλάδα. Το εν λόγω εμβόλιο είναι ένα απόλυτα ασφαλές εμβόλιο δοκιμασμένο σε 11 κλινικές μελέτες και μπορεί να συγχορηγηθεί με τα υπόλοιπα εμβόλια της εφηβίας.

Εμβολιασμός Εφήβων

Φυσικά, εκτός από τα εμβόλια για μηνιγγιτιδόκοκκο, υπάρχουν και άλλα εμβόλια που αφορούν παιδιά στην εφηβεία. Δεν πρέπει, λοιπόν, οι επαγγελματίες υγείας να ξεχνούν να εμβολιάζουν τους εφήβους με  μια επαναληπτική δόση με Διφθερίτιδα-τέτανο-κοκκύτη -πολιομυελίτιδα , καθώς και για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.